รวมทุกข้อที่ควรรู้เกี่ยวกับการล้างมือในภาวะการระบาดของโควิด-19 (COVID -19)

เชื้อไวรัสในระบบทางเดินหายใจอย่างเช่นไวรัสโคโรน่าสายพันธุ์ใหม่ 2019 (โรคโควิด-19) แพร่กระจายโดยอาศัยเสมหะน้ำมูลและละอองฝอยเป็นสื่อกลางในการเข้าสู่ร่างกายของมนุษย์ผ่านทางดวงตา จมูก หรือปาก โดยผ่านการสัมผัสจากมือของเราเป็นส่วนใหญ่ และมือของเรานั่นเองที่มักจะเป็นสื่อกลางในการแพร่กระจายเชื้อไวรัสจากคนหนึ่งไปยังอีกคน

ในช่วงเวลาของการแพร่ระบาดทั่วโลกนี้ วิธีการในการป้องกันการแพร่กระจายของเชื้อได้อย่างมีประสิทธิภาพที่สุด ง่ายที่สุด และที่สำคัญคือมีค่าใช้จ่ายน้อยที่สุด ก็คือการล้างมือเป็นประจำด้วยสบู่และน้ำ

ต่อไปนี้คือข้อควรรู้เกี่ยวกับการล้างมือเพื่อลดความเสี่ยงในการติดเชื้อไวรัสโคโรน่าสายพันธุ์ใหม่ 2019

1. ล้างมืออย่างไรให้ถูกวิธี?

การถูมือไปมาอย่างรวดเร็วและล้างออกด้วยน้ำ ไม่สามารถกำจัดเชื้อไวรัสที่อาจปะปนอยู่บนมือได้ วิธีการล้างมือที่ถูกต้องนั้นสามารถทำได้ง่าย ๆ ตาม 5 ขั้นตอนข้างล่างนี้

• ล้างมือให้เปียกด้วยน้ำ
• ถูมือด้วยสบู่ในปริมาณที่มากเพียงพอ
• ถูมือให้ทั่ว รวมทั้งหลังมือ ซอกนิ้ว ข้อมือ หัวแม่มือ และใต้เล็บ เป็นเวลาอย่างน้อย 20 วินาที
• ล้างมือให้สะอาดด้วยน้ำ
• เช็ดมือให้แห้งด้วยผ้าสะอาดหรือกระดาษที่ใช้แล้วทิ้ง

2. ควรล้างมือเป็นเวลานานเท่าไหร่?

การล้างมือในแต่ละครั้งควรใช้เวลาอย่างน้อย 20 วินาที หรือร้องเพลงแฮปปี้เบิร์ธเดย์ หรือเพลงช้างไปด้วย 2 รอบนั่นเอง เช่นเดียวกับการใช้เจลล้างมือแอลกอฮอล์ที่ต้องมีแอลกอฮอล์เป็นส่วนประกอบอย่างน้อยร้อยละ 70 จากนั้นถูให้ทั่วทั้งบนฝ่ามือและหลังมืออย่างน้อย 20 วินาที

3. ควรล้างมือเมื่อไหร่ดี?

เพื่อป้องกัน โควิด-19 นั้น ควรล้างมือทุกครั้งหลังจากทำกิจกรรมดังต่อไปนี้

• สั่งน้ำมูก ไอ หรือจาม
• หลังจากไปสถานที่สาธารณะต่าง ๆ เช่น การเดินทางด้วยระบบขนส่งสาธารณะ ตลาด และสถานที่ทางศาสนา
• หลังจากสัมผัสกับพื้นผิวหรือวัสดุต่าง ๆ นอกบ้านและเงิน
• ก่อน ระหว่าง และหลังจากการดูแลผู้ป่วย
• ก่อนและหลังรับประทานอาหาร
• หลังจากใช้ห้องน้ำ
• หลังจากทิ้งขยะ
• หลังจากสัมผัสสัตว์เลี้ยงและสิ่งมีชีวิตต่าง ๆ
• หลังเปลี่ยนผ้าอ้อมเด็กหรือพาเด็ก ๆ เข้าห้องน้ำ
• และแน่นอน เมื่อเห็นว่ามือมีคราบสิ่งสกปรก

4. เริ่มสร้างนิสัยการล้างมือให้กับเด็ก ๆ ล้างมืออย่างไรดี?

เราสามารถสอนเด็ก ๆ และทำให้พวกเขารู้สึกว่าการล้างมือเป็นเรื่องง่าย อย่างเช่น เอาเก้าอี้มาวางเพื่อให้เด็กสามารถเอื้อมหยิบสบู่ได้เอง นอกจากนี้ยังทำให้เป็นกิจกรรมสนุก เช่น ร้องเพลงขณะช่วยเด็ก ๆ ถูสบู่

5. จำเป็นต้องใช้น้ำอุ่นล้างมือหรือไม่?

ไม่จำเป็น การล้างมือสามารถใช้น้ำอุณหภูมิใดก็ได้ ตราบใดที่ใช้สบู่ จะน้ำเย็นหรือน้ำอุ่นก็สามารถฆ่าเชื้อโรคและไวรัสได้เหมือนกัน

6. จำเป็นต้องเช็ดมือให้แห้งหรือไม่?

ปกติแล้วเชื้อโรคจะแพร่กระจายจากผิวที่มีความเปียกได้ง่ายกว่าจากผิวที่แห้ง ดังนั้นก็เช็ดมือให้แห้ง ไม่ว่าจะด้วยกระดาษเช็ดมือหรือผ้าสะอาด ก็ถือเป็นอีกขั้นตอนสำคัญในการกำจัดเชื้อโรคและลดการแพร่กระจายต่อไปยังพื้นผิวต่าง ๆ

7. ระหว่างล้างมือกับการใช้เจลล้างมือแอลกอฮอล์ อย่างไหนดีกว่ากัน?

โดยปกติแล้ว หากทำอย่างถูกวิธี ทั้งการล้างมือด้วยสบู่และการใช้เจลล้างมือแอลกอฮอล์ต่างก็สามารถกำจัดเชื้อโรคและจุลินทรีย์ต่าง ๆ ได้ น้ำยาหรือเจลล้างมือแอลกอฮอล์ให้ความสะดวกเมื่อต้องอยู่นอกบ้านแต่ก็มีราคาสูงหรืออาจจะหายากในสถานการณ์ฉุกเฉิน นอกจากนี้ เจลล้างมือแอลกอฮอล์นั้นสามารถฆ่าไวรัสโคโรน่าสายพันธุ์ใหม่ 2019 ได้แต่ไม่สามารถฆ่าเชื้อแบคทีเรียและเชื้อไวรัสสายพันธุ์อื่น ๆ อย่าง โนโรไวรัส (Norovirus) และไวรัสโรต้า (Rotavirus) ได้

8. วิธีอื่น ๆ ที่จะช่วยลดการแพร่กระจายของเชื้อไวรัสโคโรน่าสายพันธุ์ใหม่ 2019?

• ปิดปากและจมูกขณะไอหรือจามด้วยข้อพับแขนด้านใน หรือใช้กระดาษทิชชู่ และต้องทิ้งลงถังขยะหลังจากใช้ในทันทีแล้วล้างมือให้สะอาด
• หลีกเลี่ยงการแตะหรือจับต้องใบหน้า (ปาก จมูก ตา)
• เว้นระยะห่างในการเข้าสังคม (Social distancing) เช่น อยู่ห่างจากผู้อื่นอย่างน้อย 1 เมตร และหลีกเลี่ยงการอยู่ในที่ที่มีคนจำนวนมาก
• ควรรับประทานอาหารโดยใช้ภาชนะ ช้อนส้อมของตนเอง ไม่ใช้แก้วน้ำหรือผ้าร่วมกัน
• หลีกเลี่ยงการติดต่อใกล้ชิดกับผู้ที่มีอาการคล้ายไข้หวัด
• หากตัวเองหรือลูกมีไข้ มีอาการไอหรือหายใจลำบาก ควรรีบไปพบแพทย์
• ทำความสะอาดพื้นผิวที่อาจจะมีเชื้อไวรัส และหมั่นเช็ดทำความสะอาดพื้นผิวต่าง ๆ อย่างสม่ำเสมอ (โดยเฉพาะในพื้นที่สาธารณะ)